Dau destun mawr oedd i Dwm o'r Nant - 'Y Byd', ac ef ei hun. Ef, mae'n debyg, oedd y ffigur seciwlar Cymraeg cyntaf i gyhoeddi hunangofiant; gwnaeth hynny yng nghylchgrawn y Greal, 1805. Lluniodd nifer o gerddi hefyd ar wahanol adegau o'i oes yn bwrw golwg ar ei yrfa. Drwy'r cyfan ceir yr un gymysgedd o ymffrost ac edifeirwch, dweud ei gŵyn a dweud ei gyffes, a'r un frwydr barhaus rhwng ei 'athrylithr' a'i amgylchiadau.